นิยายที่หายไป

เซตเตอร์ฟีลด์, ไดแอน.  นิยายที่หายไป = The thirteenth tale.  ศศมาภา : แปล. กรุงเทพฯ : แพรวสำนักพิมพ์, 2551. 424 หน้า. 325 บาท.

เรื่องราวเกี่ยวกับ วีดา วินเทอร์ นักเขียนนิยายที่มีชื่อเสียง ได้ว่าจ้างมาร์กาเร็ต ลีอา ลูกสาวเจ้าของร้านหนังสือเก่าที่แทบจะหาลูกค้าไม่ได้และนักเขียนชีวประวัติมือสมัครเล่นให้เขียนประวัติของเธอ ประวัติที่เธอไม่เคยบอกเล่าให้กับใคร ไม่ว่าใครมาสัมภาษณ์ เธอจะแต่งประวัติของตัวเองใหม่ทุกครั้งไม่ซ้ำกันเลย แต่ตัวมาร์กาเร็ตเองกลับไม่เคยอ่านหนังสือของวินเทอร์เลยแม้แต่เล่มเดียว ทั้งนี้เพราะเธอชอบอ่านแต่หนังสือเก่าๆ อย่างหนังสือประวัติศาสตร์ บทกวี วรรณคดีมากกว่า และเมื่อมาร์กาเร็ตกำลังตัดสินใจว่าเธอควรจะทำงานให้นักเขียนผู้นี้หรือไม่ เธอก็เริ่มหาหนังสือของมิสวินเทอร์มาอ่าน และเรื่องที่เธอเลือกคือ The Thirteenth Tales หลังจากอ่านจบ เธอพบว่า ในเรื่องนี้มีการนำโครงเรื่องนิทานอย่างสโนว์ไวท์ ซินเดอเรลล่า เจ้าหญิงนิทรา ฯลฯ มาดัดแปลงให้กลายเป็นเนื้อเรื่องที่เต็มไปด้วยความเจ็บปวด และเสียดสีสังคมได้อย่างลึกล้ำ เต็มไปด้วยประสบการณ์ชีวิตที่ลึกซึ้ง อย่างยากจะหาใครทำได้ แต่เนื้อเรื่องกลับมีนิทานเพียง 12 เรื่อง ทั้งๆ ที่ชื่อเรื่องระบุว่ามี 13 เรื่อง ซึ่งเป็นเหตุผลที่ทำให้ตกลงใจรับงานเขียนชีวประวัติของนักเขียนผู้น่าสนใจคนนี้ในที่สุด


การเดินเรื่องจะเป็นการสลับกันระหว่างอดีตที่มิสวินเทอร์เล่า และปัจจุบันที่มาร์กาเร็ตพยายามค้นหาหลักฐานเพื่อยืนยันว่าสิ่งที่มิสวินเทอร์เล่าเป็นจริงหรือไม่และความกังวลใจเกี่ยวกับตัวเธอเองที่เมื่อใกล้วันเกิดทุกปี จะมีความรู้สึกว่าพี่สาวฝาแฝดที่ตายไปแล้วจะมาเอาชีวิตเธอ เนื่องจากเธอเกิดมาเป็นลูกฝาแฝดที่มีตัวติดกัน แต่มีหัวใจดวงเดียวกัน แฝดพี่ที่ไม่มีหัวใจตัวโตกว่า ทำให้เธอตัวเล็กและอ่อนแอ ถ้าให้ตัวติดกันไปตลอดจะไม่รอดทั้ง 2 คน จึงต้องผ่าตัดแยกแฝดออกจากกัน ทำให้แฝดอีกคนต้องตายไป และผู้เป็นแม่เสียใจมาก ทำตัวห่างเหิน ทำให้มาร์กาเร็ตรู้สึกว่าแม่ไม่ได้รักเธอ เธอจึงรู้สึกเงียบเหงาและทุกข์ระทม

ส่วนอดีตที่มิสวินเทอร์เล่าก็มีใจความว่า ในตระกูลขุนนางที่มีฐานะนามแองเจลฟิลด์ มีลูกแฝดเกิดขึ้น แม่ผู้ให้กำเนิดถูกหมอวินิจฉัยว่าจิตไม่ปกติ ต้องถูกส่งไปสถานบำบัด ส่วนลุงที่มีจิตหลงรักน้องสาวของตน เมื่อน้องถูกส่งไปที่อื่นก็ขังตัวเองไม่ยอมพบหน้าใคร ลูกแฝดจึงถูกเลี้ยงดูโดยคนรับใช้เก่าแก่ที่มีอายุ และคนสวนของบ้านเท่านั้น เมื่อฝาแฝดเติบโตขึ้นก็มีพฤติกรรมแปลก ๆ คือคนโตที่ชื่อแอนเดอลีนเป็นคนก้าวร้าว ชอบรังแกน้องสาว ส่วนคนน้องชื่อแอมเมอลีนก็มีพฤติกรรมเหมือนคนปัญญาช้า และไม่สนใจโลกภายนอก แต่เมื่อคนรับใช้ได้ตายหมด แฝดคนพี่กลับมีพฤติกรรมเปลี่ยนไป มีความรับผิดชอบขึ้นมา และทำตัวมาดูแลบ้านแทน เรื่องราวค่อนข้างลึกลับซับซ้อน และคละเคล้าด้วยความแปลกประหลาด

ส่วนในปัจจุบันที่มาร์กาเร็ตต้องตรวจสอบว่าเรื่องเล่าเป็นจริงหรือไม่ ก็ได้เดินทางไปที่บ้านแองเจิลฟิลด์ ซึ่งพบว่าได้ถูกไฟไหม้ไปแล้ว และได้พบชายคนหนึ่ง ที่เล่าว่าในคืนที่บ้านแองเจิลฟิลด์ไฟไหม้ เขาถูกนำมาทิ้งไว้ให้คนอื่นเลี้ยง เป็นตัวละครตัวหนึ่งที่ทำให้ผู้อ่านอยากรู้ว่าเขามีส่วนเกี่ยวข้องกับมิสวินเทอร์อย่างไร และเป็นลูกของใคร

การเดินเรื่องน่าสนใจมาก กระตุ้นให้อยากรู้ตลอดเวลาว่า ความเป็นจริงคืออะไร ทำให้อ่านได้สนุก และที่สนุกที่สุดอยู่ตอนท้าย ๆ ของเรื่องที่ค่อย ๆ เฉลยความจริงไปทีละเรื่อง และยังมีการหักมุมเรื่องชนิดที่ทำให้ผู้อ่านรู้สึกทึ่งว่า ที่อ่านมาเกือบทั้งหมดนี้เราเข้าใจผิดหมดเลยหรือ?? แต่จริง ๆ แล้วในเนื้อเรื่องผู้เขียนได้ส่งคำใบ้ที่จะไขความลับให้ตลอดเวลา คำใบ้นั้นคือคำว่า “ผี”

สรุปง่าย ๆ คือตลอดทั้งเรื่องมิสวินเทอร์ไม่เคยพูดว่าตัวเองเป็นฝาแฝดคนใดคนหนึ่ง และมีการใช้คำว่า “ผี” ปะปนตลอดเวลา ซึ่งเมื่อเฉลยจึงรู้ว่า “ผี” ในเรื่องคือตัวเธอนั่นเอง เป็นเด็กคนที่สามที่หน้าตาเหมือนฝาแฝด ซึ่งตัวผู้เขียนกล่าวไว้ว่าเธอเป็นลูกของลุงกับหญิงสาวชาวบ้านที่ถูกลุงข่มขืน และเรื่องราวการกำเนิดของเธอก็ถูกนำไปเป็นเนื้อเรื่องของนิทานเรื่องที่ 13 นั่นเอง

เรื่องอ่านสนุก จบลงด้วยดีทุกอย่าง อิ่มเอมกับเนื้อเรื่อง เป็นความสุขปนความเศร้าที่บอกไม่ถูกในใจผู้อ่าน นักเขียนเขียนได้อย่างมีพลัง ตัวหนังสือของเธอมีเสน่ห์จริง ๆ



ผู้แต่งเรื่องนี้  ไดแอน เซตเตอร์ฟีลด์,

ข้อคิดจากในเรื่องที่น่าสนใจมากให้เห็นถึงความยิ่งใหญ่ของหนังสือ "คนเราหายไปเมื่อสิ้นชีวิต เสียงของเขา เสียงหัวเราะของเขา ลมหายใจอบอุ่นของเขา เนื้อหนังมังสาของเขา และในที่สุดกระดูกของเขา ความทรงจำที่มีชีวิตทั้งหมดหยุดทำงาน สิ่งนี้น่ากลัวทั้งที่เป็นธรรมชาติ ถึงกระนั้น สำหรับบางคนแล้ว ความดับสูญนี้กลับมีข้อยกเว้น เพราะชีวิตของเขายังดำเนินต่อไปในหนังสือที่เขาเขียน เรายังค้นพบความเป็นตัวเขาได้อีก ทั้งอารมณ์ขันของเขา สำเนียงของเขา อารมณ์ของเขา คำพูดที่เขาเขียน อาจทำให้เราโกรธหรือมีความสุข ปลอบประโลม ทำให้งุนงงสงสัย หรือเปลี่ยนแปลงเรา ทำทุกสิ่งทุกอย่างเหล่านี้ได้ แม้ตัวจะตายไปแล้ว ทั้งที่สิ่งเหล่านี้ควรจะสิ้นสลายไปตามกฎธรรมชาติ แต่กลับดำรงอยู่ได้เพราะความน่าอัศจรรย์ของหมึกและกระดาษ ไม่ต่างจากแมลงที่อยู่ในอำพันหรือศพที่แช่แข็ง นี่คือสิ่งมหัศจรรย์โดยแท้"